Ambasada SAD u BiH oglasila se sa saopštenjem povodom obilježavanja 9. januara, Dana RS koji je Ustavni sud proglasio neustavnim. “Prema Krivičnom zakonu BiH, nepoštivanje presuda Ustavnog suda BiH predstavlja krivično djelo. I ovo je stvar zakona, a ne nečijeg mišljenja”, naveli su između ostalog. U nastavku donosimo detalje.
“U više svojih presuda, Ustavni sud BiH jasno je istaknuo da je obilježavanje Dana Republike Srpske devetog januara neustavno.
Problem ne leži u proslavi praznika, nego u odluci da to bude devetog januara.
Povezivanje tog obilježavanja sa pravoslavnim vjerskim praznikom u suprotnosti je sa nekoliko odredbi Ustava BiH kojima se zabranjuje diskriminacija.
Ovo je stvar zakona, a ne nečijeg mišljenja. Član III (3) Daytonskog ustava propisuje da se entiteti u potpunosti moraju pridržavati odluka institucija BiH, uključujući i konačne i obvezujuće presude Ustavnog suda BiH.
Prema Krivičnom zakonu BiH, nepoštivanje presuda Ustavnog suda BiH predstavlja krivično djelo. I ovo je stvar zakona, a ne nečijeg mišljenja. Sjedinjene Države očekuju da će relevantne institucije za provedbu zakona i pravosudne institucije provesti istragu o svakom slučaju kršenja zakona koji je povezan sa proslavom Dana Republike Srpske devetog januara.
Sjedinjene Države reagovale su i prije na antidaytonsko djelovanje i neće oklijevati da to urade i ubuduće.” stoji u saopštenju Američke ambasade.
Danas se u Banja Luci i drugim gradovima Republike Srpske obilježava 9. januar kao “dan Republike Srpske” kojeg je Ustavni sud Bosne i Hercegovine proglasio neustavnim.
Centralna proslava povodom Dana Republike Srpske biće u Banjaluci, kada će, kako je najavljeno, najzaslužnijim institucijama i pojedincima biti dodijeljena odlikovanja, svečanim defileom, te koncertima, predstavama i drugim sadržajima.
Tužilaštvu BiH prije nekoliko dana podnesena je još jedna krivična prijava zbog obilježavanja neustavnog “dana RS”. Nakon što je dobio zvaničnu pozivnicu za proslavu, Ramiz Salkić, zastupnik u Narodnoj skupštini Republike Srpske podnio je prijavu protiv Milorada Dodika.
Ovo nije jedina prijava. Devetog januara prošle godine predstavnici nekoliko boračkih i civilnih udruženja podnijeli su krivičnu prijavu protiv Milorada Dodika, ali i Željke Cvijanović, Radovana Viškovića, entiteta RS, grada Banjaluke, grada Istočno Sarajevo.
Pettigrew: Najekstremniji slučaj negiranja genocida
Kao i prethodnih godina, brojne su reakcije međunarodnih organizacija, udruženja žrtava, stranaka i akademske zajednice, koji su najoštrije osudili obilježavanja ovog datuma za kojeg je državni Ustavni sud odlučio da je neustavan.
“Proslava 9. januara kao “dana Republike Srpske” jasan je i direktan propust u provedbi konačnih i obavezujućih odluka Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, kao i odluka visokog predstavnika od 1. jula 2023. godine”, rekao je visoki predstavnik međunarodne zajednice u BiH Christian Schmidt.
Christian Schmidt je upozorio da nepoštivanje odluka Ustavnog suda BiH predstavlja krivično djelo prema Krivičnom zakonu BiH.
Misija OSCE-a u Bosni i Hercegovini ističe da službeno pokroviteljstvo i podrška Vlade Republike Srpske obilježavanju takozvanog „Dana Republike Srpske“ 9. januara nije samo diskriminatorno, nego je Odlukom Ustavnog suda Bosne i Hercegovine od 26. novembra 2015. godine jasno utvrđeno kao neustavno, jer direktno krši ustave i Bosne i Hercegovine i same Republike Srpske.
Između ostalih, i profesor filozofije i studija holokausta i genocida na Državnom univerzitetu Southern Connecticut i član Upravnog odbora Programa studija genocida na Univerzitetu Yale dr. David Pettigrew jučer je poručio je da visoki predstavnik za BiH i međunarodna zajednica moraju biti svjesni da je proglašenje 9. januara tzv. “danom RS“ možda najekstremniji slučaj negiranja genocida i veličanja ratnih zločinaca u RS, a i jedno i drugo predstavljaju kršenje Krivičnog zakona BiH – prenosi N1.
