Presuda Evropskog suda za ljudska prava, kojom je naloženo uklanjanje crkve iz dvorišta Fate Orlović iz Konjević-Polja, nije izvršena u predviđenom roku zbog pandemije COVID-19, a naznaka da bi najava predsjedavajućeg Vijeća ministara BiH Zorana Tegeltije iz januara 2021. godine o uklanjanju crkve na proljeće ove godine mogla biti ispunjena, nema.
Priča o crkvi izgrađenoj u dvorištu Fate Orlović iz Konjević-Polja započela je prije više od 20 godina. Naime, usred ratnih dejstava, porodica Fate Orlović nalazila se u izbjeglištvu, te im je imovina u mjestu Konjević-Polje oduzeta u korist crkvene opštine Drinjača i u dvorištu je izgrađena crkva.
Kako Deutsche Welle prenosi, nakon rata, u skladu s provedbom Aneksa 7 Dejtonskog sporazuma, imovina je vraćena, izuzev parcele na kojoj je izgrađena crkva, iako je RS 1998. godine donijela Zakon o prestanku primjene Zakona o korištenju napuštene imovine.
Nakon povratka u Konjević-Polje 2000. godine, Fata Orlović pokrenula je sudski spor za povrat parcele, tražeći da se crkva izmjesti. U godinama koje su uslijedile i nakon niza domaćih i međunarodnih presuda u korist Fate Orlović, crkva ipak nije uklonjena iz njenog dvorišta, zbog čega se naposljetku obratila i Evropskom sudu za ljudska prava, koji je 1. 10. 2019. godine presudio u njenu korist.
Evropski sud za ljudska prava jednoglasno je odlučio da je došlo do povrede člana 1., protokola 1. (zaštita imovine) uz Evropsku konvenciju o ljudskim pravima, te donio konačnu presudu kojom se nalaže da BiH mora izvršiti uklanjanje crkve iz dvorišta Fate Orlović.
U presudi se navodi da je Sud utvrdio propust vlasti da ispoštuju konačne i obavezujuće odluke iz 1999. i 2001. godine, kojima je utvrđeno pravo na povrat predmetne imovine u posjed podnositelja tužbe, kao i da tužena država treba osigurati uklanjanje crkve sa imovine Fate Orlović najkasnije u roku od tri mjeseca nakon što ova presuda postane konačna.
Presuda je postala pravosnažna 1. 1. 2020. godine, a rok za uklanjanje crkve iz dvorišta Fate Orlović istekao je 1. 4. 2020. godine.
U februaru 2020. godine, u javnosti se pojavila informacija da je počelo iznošenje stvari iz crkve, što je nešto kasnije potvrdio i načelnik Odjela za urbanizam i prostorno uređenje Opštine Bratunac Petko Rankić, gdje bi crkva trebala biti izmještena.
“Skupština opštine Bratunac je donijela odluku da se u centru Bratunca, na starom parkiralištu preduzeća “Vihor”, gradi spomen-obilježje i crkva iz Konjević-Polja biće premještena na tu lokaciju”, kazao je Petko Rankić.
Ipak, rok za izmještanje crkve – 1. april 2020. godine, nije ispoštovan, a kao razlog neispunjenja obaveze izmještanja crkve iz dvorišta Fate Orlović ovaj put se navodi pandemija COVID-19.
Fata Orlović je tada još jedanput iskazala nezadovoljstvo, ističući da se “rade druge stvari”, te da se mogu “vidjeti bageri, kamioni, strugači da rade cestu”, dok za izmještanje crkve nema novih informacija.
Podsjećamo, za provođenje presude zadužen je Republički sekretarijat za raseljena lica i migracije RS, a direktor ove institucije Marko Aćić za RSE je izjavio da će, “nakon što se sve mjere uvedene zbog pandemije ukinu, početi sa aktivnostima na rušenju”.
Vijećnik u Skupštini opštine Bratunac Vehid Dedić potvrdio je za Al Jazeeru početkom aprila 2021. godine da izmještanje crkve do tog momenta nije bilo na dnevnom redu Skupštine opštine Bratunac, te da “vijećnici nemaju saznanja kada i gdje bi se crkva mogla izmjestiti”.
Gostujući u “Federaciji danas” 14. 5. 2021. godine, advokat Rusmir Karkin govorio je o nedostatku volje organa BiH da provedu odluku Evropskog suda za ljudska prava i izmjeste crkvu na drugu lokaciju, ali i odgovornosti međunarodne zajednice, za koju smatra da bi mogla uticati na konačno izmještanje crkve.
Pogledajte kompletnu priču na analitičkom portalu Istinomjer.ba.
